Home Teologia Sola fide. Czy wiara unieważnia Dekalog?
Sola fide. Czy wiara unieważnia Dekalog? PDF Print E-mail
Written by Administrator   
Wednesday, 24 October 2012 00:00

Sola fide. Czy wiara unieważnia Dekalog?

Fundamenty reformy Lutra

Minęło pół tysiąca lat od wystąpienia Marcina Lutra, a w Polsce mało kto wie, co tak naprawdę Luter uczynił dla chrześcijaństwa. Główne jego zasługi, to ustanowienie pięciu podstawowych zasad protestantyzmu. Zostały one zapisane w języku łacińskim w formie haseł:

Sola scriptura (Tylko Pismo): Biblia jest jedynym źródłem wiedzy o Bogu Jahwe i o zbawieniu. Została napisana przez samego Boga, za pośrednictwem ludzi, którzy pisali pod natchnieniem Ducha Świętego (2Ptr 1:21). Powyższa zasada odrzuca tradycję (Mr 7:7-9).

Solus Christus (Tylko Chrystus): jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi jest Jezus Chrystus (1Tym 2:5). Chociaż istnieje powszechne kapłaństwo (1Ptr 2:5), to naszym arcykapłanem i pośrednikiem jest wyłącznie Jezus Chrystus(Hbr 4:15).

Sola gratia (Tylko łaska): zbawienie otrzymujemy z łaski i jest ono niezasłużonym darem od Boga, otrzymanym przez zasługi Jezusa Chrystusa. Nie jest ono nagrodą (Ef 2:8-9). Człowiek sam nie może się zbawić (Ps 49: 8-9).

Sola fide (Tylko wiarą): Bóg Jahwe, przez Jezusa Chrystusa, ustanowił nowe Prawo Usprawiedliwiające (Hbr 10:9). Chrystus stał się jedynym (1Tm 2:5) pośrednikiem Nowego Przymierza (Hbr 9:15). Tylko przez wiarę w Dzieło Zbawienia, ustanowione przez Boga Ojca, a wykonane przez Jezusa Chrystusa, uzyskujemy usprawiedliwienie (Rz 3:28) i zbawienie (Rz 1:16).

Soli Deo gloria (Tylko Bogu chwała): wszelka chwała należna jest tylko Bogu Jahwe (Mt 6:13, Łuk 2:14, Łuk 18:43). Jezusowi Chrystusowi też należy się chwała, którą dostał od Ojca (Jn 8:54), bo wykonał Boży plan zbawienia ludzi, zapowiedziany już „na początku”, w tak zwanej, Protoewangelii (Rdz 3:15).

1.Sola scriptura (tylko Pismo): Biblia jest jedynym źródłem wiedzy o Bogu Jahwe i o zbawieniu. Została napisana przez samego Boga, za pośrednictwem ludzi, którzy byli Bożym narzędziem, a pisali pod natchnieniem Ducha Świętego to, co Bóg chciał przekazać ludziom: 2 Ptr 1:21 Nie z woli bowiem ludzkiej zostało kiedyś przyniesione proroctwo, ale kierowani Duchem Świętym mówili /od Boga/ święci ludzie.(BT) Słowo Boże powinno być najwyższym autorytetem dla wierzącego człowieka. Jezus, gdy był w bardzo trudnej sytuacji, gdy był kuszony przez diabła po czterdziestodniowym poście na pustyni, bronił się Słowem Bożym. Mówił: „napisano” i cytował fragmenty Biblii (Mt 4:4, Mt 4:7, Mt 4:10). Powyższa zasada odrzuca tradycję, jako źródło wiary. Jezus ostrzegał: Mr 7:9 I mówił do nich: Umiecie dobrze uchylać przykazanie Boże, aby swoją tradycję zachować.(BT) Niewiele to pomogło. Pogańska tradycja, również w dniu dzisiejszym, tworzy mocny fundament „powszechnego chrześcijaństwa”, a ludzie nie wiedzą o tym, a to dlatego, że nie chcą wiedzieć. Pogańską tradycję stawiają znacznie wyżej od Słowa Bożego. Dlatego współczesne chrześcijaństwo jest bardzo podzielone, a prawie każdy ma swoją własną tradycję, sprzeczną z Biblią, z której nigdy nie zrezygnuje. Chrześcijanin biblijny powinien swoją wiarę opierać wyłącznie na, zapisanym w Biblii, Słowie Bożym, interpretowanym zgodnie z zasadami hermeneutyki biblijnej. Nie zawsze jest to proste, bo siły zła potrafią fałszować zapis biblijny. Jednak, we współczesnym świecie, są dostępne źródłowe materiały, które pomogą dotrzeć do „prawdy”: Jn 1:17 Podczas gdy Prawo zostało nadane przez Mojżesza, łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa.(BT) Potrzebna jest również znajomość hermeneutyki biblijnej, nauki o interpretacji Słowa Bożego. Trzeba znać również historię chrześcijaństwa, a szczególnie tego, co się wydarzyło w czwartym wieku, gdy siły zła opanowały Kościół.

2.Solus Christus (tylko Chrystus): jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi jest Jezus Chrystus: 1 Tm 2:5 Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus,(BT). Chociaż w chrześcijaństwie panuje zasada powszechnego kapłaństwa: 1 Ptr 2:5 wy również, niby żywe kamienie, jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar, przyjemnych Bogu przez Jezusa Chrystusa.(BT), to zwrot „przez Jezusa Chrystusa” mówi o jedynym pośrednictwie Chrystusa, między człowiekiem i Bogiem. Jezus jest naszym arcykapłanem: Hbr 4:15 Nie takiego bowiem mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć naszym słabościom, lecz doświadczonego we wszystkim na nasze podobieństwo, z wyjątkiem grzechu.(BT). Teksty biblijne podkreślają człowieczeństwo Chrystusa. Służy całej ludzkości, aby każdy mógł osiągnąć zbawienie: Łk 22:27 Któż bowiem jest większy? Czy ten, kto siedzi za stołem, czy ten, kto służy? Czyż nie ten, kto siedzi za stołem? Otóż Ja jestem pośród was jak ten, kto służy.(BT) W Starym Przymierzu obowiązywała zasada śmierci zastępczej. Za grzechy człowieka ginęło niewinne zwierze (Rz 6:23). W Nowym Przymierzu też obowiązuje ta zasada, z tą różnicą, że za grzech człowieka, umarł człowiek wyjątkowy, Syn Boży, Jezus Chrystus. Tylko Jego przelana krew ma moc gładzenia wszystkich grzechów, także tych, które zostały popełnione w czasach Starego Przymierza: Hbr 9:15 I dlatego jest pośrednikiem Nowego Przymierza, ażeby przez śmierć, poniesioną dla odkupienia przestępstw, popełnionych za pierwszego przymierza, ci, którzy są wezwani do wiecznego dziedzictwa, dostąpili spełnienia obietnicy.(BT)

Nas w szkole uczono o pośrednictwie świętych, którzy specjalizowali się w różnych dziedzinach. Nie ma to nic wspólnego z chrześcijaństwem biblijnym. Ci „święci”, to pogańscy bogowie, którym zmieniono tylko imię. Najbardziej znanym „świętym”, który jest pośrednikiem między człowiekiem i Bogiem, w wielu kościołach, uważających się za chrześcijańskie, jest Maria, matka Jezusa. Tak bowiem nazwano kobiece bóstwo pogańskie, Artemidę, nazywaną w Rzymie Dianę Efeską, o której wspomina nawet Biblia (Dz 19:24-35). Kult tej bogini został wprowadzony do chrześcijaństwa powszechnego, pod zmienioną nazwą: Maria i znacznie przewyższa kult Boga Jahwe, którego imienia nie zna wielu takich chrześcijan, którzy chrześcijaństwa uczyli się na szkolnej religii.

3.Sola gratia (tylko łaska): zbawienie otrzymujemy z łaski i jest ono niezasłużonym darem od Boga, otrzymanym przez zasługi Jezusa Chrystusa. Nie jest ono nagrodą za nasze dobre uczynki: Ef 2:8-9 Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił.(BT) Człowiek sam siebie nie może zbawić: Ps 49:8-10 Nikt bowiem siebie samego nie może wykupić ani nie uiści Bogu ceny swego wykupu - jego życie jest zbyt kosztowne i nie zdarzy się to nigdy - by móc żyć na wieki i nie doznać zagłady.(BT) Do tego potrzebny był Chrystus, który wykonał Dzieło Zbawienia: Jn 19:30 A gdy Jezus skosztował octu, rzekł: Wykonało się! I skłoniwszy głowę oddał ducha.(BT) Swoją śmiercią Jezus uruchomił Boży dar łaski, zbawienia za darmo. Ludzie osiągają zbawienie przez oczyszczenie się z grzechów. To bóg Jahwe udziela tej łaski: Rz 3:24 a dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie które jest w Chrystusie Jezusie.(BT) Tylko człowiek bezgrzeszny może otrzymać zbawienie. Na pierwszy rzut oka wydaje się to niemożliwe do wykonania. Ale właśnie ofiara Jezusa Chrystusa spowodowała to, że jeżeli , z serca, wyznamy swoje grzechu, to zostaną one odpuszczone dzięki łasce Bożej: 1 Jn 1:9 Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości.(BT) To właśnie Słowo Boże jest źródłem wiedzy o łasce Bożej, dostępnej dla każdego: Rz 1:16 Bo ja nie wstydzę się Ewangelii, jest bowiem ona mocą Bożą ku zbawieniu dla każdego wierzącego, najpierw dla Żyda, potem dla Greka.(BT) i to za darmo: Rz 3:24 a dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie które jest w Chrystusie Jezusie.(BT) Ale współczesny świat nie ceni tego, co można dostać za darmo, wręcz gardzi tym. Może dlatego, wiedza Polaków o łasce Bożej jest niewielka. Ludzie próbują się sami zbawić przez wykonywanie dobrych uczynków, nie potrzebują łaski, nie jest im do niczego potrzebna.

List do Rzymian porusza podstawy biblijnej nauki o zbawieniu z łaski przez wiarę oraz istoty tego, co odkryła reformacja ponad 500 lat temu. Ale, jeżeli obowiązuje zasada, że zbawienie dokonuje się z łaki przez wiarę, to wniosek jest oczywisty, że do zbawienia Prawo, czyli Zakon jest niepotrzebne. Nie można siebie zbawić przez dokładne wykonywanie Prawa. Każdy człowiek prędzej, czy później zgrzeszy: Rz 3:23 wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej (BT) i jeżeli się nie usprawiedliwią (w Jezusie Chrystusie), to umrą na wieki, bo: Rz 6:23 Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć, a łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym(BT). Ktoś mógłby wyciągnąć taki wniosek, że Prawo do zbawienia nie jest potrzebne, to znaczy, że w ogóle nie jest potrzebne. Apostoł Paweł, jakby przewidując takie myśli, pyta: Rz 3:31„Czy więc przez wiarę obalamy Prawo?... I zaraz odpowiada na to pytanie: Rz 3:31 …żadną miarą! Tylko Prawo właściwie ustawiamy.(BT) Odpowiedź ta jest jednoznaczna.  Wiara nie unieważnia Prawa Bożego, również nie unieważnia Dekalogu. Paweł pisze: Rzym. 7:12 Tak więc zakon (prawo) jest święty i przykazanie jest święte i sprawiedliwe, i dobre. (BW) Przez znajomość Prawa Bożego, Bóg pokazuje człowiekowi, co jest dobre dla niego, a co złe: Rz 7:7 Cóż więc powiemy? Czy Prawo jest grzechem? żadną miarą! Ale jedynie przez Prawo zdobyłem znajomość grzechu. Nie wiedziałbym bowiem, co to jest pożądanie, gdyby Prawo nie mówiło: Nie pożądaj.(BT).

A jak to było w czasach Starego Testamentu?

3.1.Abraham został usprawiedliwiony z łaski, przez wiarę.

Popatrzmy na Abrahama, który był uosobieniem świętości i cnoty, a jednak potrzebował łaski Bożej: 1 Moj. 15:6 Abram uwierzył i Jahwe poczytał mu to za zasługę (usprawiedliwienie). (BT II) Nie z powodu wspaniałych uczynków Abraham dostąpił usprawiedliwienia, ale dlatego, że uwierzył Bogu Jahwe. Jeśli uczynki i przestrzeganie Prawa przez Abrahama nie były wystarczające, by usprawiedliwić go przed Bogiem, jaką nadzieję na coś takiego mógłby mieć ktokolwiek inny z ludzi? Jeśli takiemu człowiekowi jak Abraham, potrzebna była łaska, to wniosek jest prosty. Łaska potrzebna jest każdemu człowiekowi, który chce być zbawiony, a otrzymuje się ją na podstawie wiary.

3.2.Na łaskę nie zasłużyliśmy. To jest dar Boży.

Łaska polega na tym, że otrzymujemy dar, na który nie zasłużyliśmy. Gdybyśmy na zbawienie zasługiwali naszymi uczynkami, wtedy zbawienie nam by się po prostu należało, Bóg byłby nam je winien, nie potrzebowalibyśmy Jego łaski, a zatem nie mógłby nam go podarować. Paweł porównuje to do pracy: Rz 4:4temu, który pracuje, poczytuje się zapłatę nie tytułem łaski, lecz należności.(BT) Zapłata mu się należy i musi ją dostać. Dlatego dla istot zepsutych i upadłych, takich jak każdy człowiek, zbawienie jest darem, na który sobie nie zasłużył. Już w Abrahamie mamy przykład usprawiedliwienia przez wiarę, w jednym z najwcześniejszych fragmentów Biblii.

3.3.Łaska w Starym Przymierzu.

Gdy popatrzmy na Stary Testament, to okaże się, że w całym Starym Testamencie jest mowa o łasce.

Służba świątynna przedstawia grzeszników, którzy dostępują usprawiedliwienia — nie przez własne uczynki, ale przez śmierć zastępczą. Jeżeli człowiek zgrzeszył, to jeżeli chciał się oczyścić, musiał przyprowadzić zwierzę ofiarne, zwierzę czyste i niewinne, symbolicznie włożyć na niego swoje grzechy i zabić je za swoje własne grzechy (Kpł 4:2-4), bo biblijna zasada mówi, że „zapłatą za grzech jest śmierć”. W czasach Starego Przymierza umierało niewinne zwierze, które symbolizowało Chrystusa.

Jak inaczej można wyjaśnić to, że Dawid otrzymał przebaczenie po nikczemnym romansie z Batszebą? Prawo go tylko oskarżało, gdyż złamał przykazanie Dekalogu. Nie uratowało go późniejsze przestrzeganie Prawa, ale to, że wyznał swoje grzechy i prosił o łaskę. Paweł wskazuje przywrócenie Bożej przychylności względem Dawida jako przykład usprawiedliwienia z łaski: Rz 4:6-7 zgodnie z pochwałą, jaką Dawid wypowiada o człowieku, którego Bóg usprawiedliwia niezależnie od uczynków: Błogosławieni ci, których nieprawości zostały odpuszczone i których grzechy zostały zakryte.(BT) Zwracam uwagę na tą wypowiedź: „nieprawości zostały odpuszczone(BT), człowiek został usprawiedliwiony, ale jego grzechy zostały tylko „zakryte”. Zgładzenie tych grzechów nastąpiło dopiero przez śmierć Chrystusa.

Dawid uległ przemianie. Najpierw był człowiekiem, który nic sobie nie robił z Prawa Bożego, bez żadnego skrępowania realizował swoje żądze. Dopiero rozmowa z prorokiem Natanem, bezpośrednie zetknięcie się ze Słowem Bożym, spowodowało przemianę wewnętrzną Dawida, to, co Nowy Testament nazywa „nowonarodzeniem”. Dawid woła do Boga: Ps 51:12-14 Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste i odnów w mojej piersi ducha niezwyciężonego! Nie odrzucaj mnie od swego oblicza i nie odbieraj mi świętego ducha swego! Przywróć mi radość z Twojego zbawienia i wzmocnij mnie duchem ochoczym!(BT) Widać wyraźnie, że przebaczenie w tym wypadku, było aktem łaski Bożej.

Aby dostąpić łaski, nie możemy być niewolnikami grzechu. Musimy go porzucić. Jezus mówi: Jn 8:34 …  Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Każdy, kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu.(BT) Podobnie mówi Paweł: Rz 6:12 Niechże więc grzech nie króluje w waszym śmiertelnym ciele, poddając was swoim pożądliwościom.(BT) Musimy się wyzwolić z niewoli grzechu. Paweł mówi: Grzech nad wami panować nie będzie, bo nie jesteście pod zakonem, lecz pod łaską (Rz 6,14). Aby grzech nad nami nie panował musimy wiedzieć, co to jest grzech, aby móc go wyznać i oczyścić się z niego. Dlatego Paweł mówi o Dekalogu: Rz 7:12 Prawo samo jest bezsprzecznie święte; i przykazanie jest święte, sprawiedliwe i dobre.(BT)

3.4.Dwa rodzaje Prawa

Musimy wiedzieć, że są dwa podstawowe rodzaje Prawa. Jedno Prawo, które było dane już „na początku”, mówi, „co jest dobre, a co jest złe”: Rdz 3:22 Po czym Jahwe Bóg rzekł: "Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło…(BT II). Związane jest z zakazami i nakazami. Symbolem tego Prawa jest Dekalog. Czasami nazywa się je Prawem Moralnym. To Prawo czyni tylko i wyłącznie jedno: mówi nam o grzechu, oskarża nas i jednocześnie skazuje na śmierć: Rz 6:23 Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć, a łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.(BT) Ponieważ wszyscy zgrzeszyli, to wszyscy zasłużyli na śmieć (Rz 5:12). Jeżeli to Prawo skazuje nas na śmierć, to chyba jest to bardzo złe Prawo, którego zadaniem jest niszczenie człowieka. Jednak Paweł zdecydowanie temu zaprzecza: Rz 7:7żadną miarą! Ale jedynie przez Prawo zdobyłem znajomość grzechu. Nie wiedziałbym bowiem, co to jest pożądanie, gdyby Prawo nie mówiło: Nie pożądaj.(BT) Gdyby istniało tylko to Prawo, człowiek byłby w beznadziejnej sytuacji. Nie byłoby dla niego ratunku.

I w tym miejscu pojawił się kochający nas Bóg Ojciec, który dał człowiekowi Prawo Usprawiedliwiające, przez śmierć zastępczą. Ponieważ „zapłatą za grzech jest śmierć”, w Starym Przymierzu ginie zwierzę ofiarne, a w Nowym Jezus Chrystus. Problem jest ten, że Prawo Starego Testamentu nie gładzi grzechów: Hbr 10:4 Niemożliwe jest bowiem, aby krew cielców i kozłów usuwała grzechy.(BT) Ale usprawiedliwia człowieka i jest zapowiedzią lepszego Prawa: Hbr 9:10 Są to tylko przepisy tyczące się ciała, nałożone do czasu naprawy, a /polegają/ jedynie na pokarmach, napojach i różnych obmyciach.(BT) Doskonałym „barankiem ofiarnym” stał się dopiero Jezus Chrystus: Hbr 10:12złożywszy raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy, zasiadł po prawicy Boga,(BT) W przeciwieństwie do kapłanów Starego Przymierza, którzy stoją, którzy codziennie składali ofiary, które i tak nie usuwały grzechu (Hbr 10:11), Jezus zasiadł, bo tylko jeden raz złożył ofiarę za grzechy z samego siebie, ofiarę doskonałą, która usuwa grzechy: Hbr 10:12 Ten przeciwnie, złożywszy raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy, zasiadł po prawicy Boga(BT), wykonał do końca Dzieło Zbawienia: Jn 17:4 …wypełniłem dzieło, które Mi dałeś do wykonania (BT). Jego przelana krew ma moc gładzenia wszystkich grzechów, również tych ze Starego Przymierza. Dlatego Prawo Usprawiedliwiające Starego Przymierza nie gładziło grzechów, ale zapowiadało Dzieło Zbawienia, wykonane przez Jezusa. Paweł pisze: Rz 10:4… kresem Prawa jest Chrystus, dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy.(BT) To było zapowiedziane już w Protoewangelii (Rdz 3:15), że pojawi się doskonałe Prawo Usprawiedliwiające, „dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy” (Rz 10:4).

Jeżeli ktoś pojmie wielką prawdę, iż usprawiedliwienie jest darem Bożym, zupełnie niezapracowanym i niezasłużonym, wtedy w sposób naturalny będzie kierował swoją uwagę na miłość Boga, na Jego miłosierdzie, a nie na siebie, na to, jakim wspaniałym człowiekiem on jest, ile wspaniałych uczynków wykonał! Tak było z Dawidem, który przerażony woła do Boga: Ps 51:3-5 Zmiłuj się nade mną, Boże, w swojej łaskawości, w ogromie swego miłosierdzia wymaż moją nieprawość! Obmyj mnie zupełnie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego! Uznaję bowiem moją nieprawość, a grzech mój jest zawsze przede mną.(BT) To jest wyznanie swojej winy. To na co zwraca uwagę apostoł Jan w Nowym Przymierzu: 1 Jn 1:9 Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości.(BT) Nasza uwaga powinna być skupiona na Bogu, który dokonał Dzieła Zbawienia człowieka, przez Chrystusa. To Jezus nasze grzechy osobiście zaniósł na krzyż i tam one zostały „przybite do krzyża” (Kol 2:14). Z tego powodu krzyż jest duchowo nieczysty. Niektórzy taki krzyż wieszają sobie w swoich domach, wieszają na szyi, przez co, zło całego świata, „przybite do krzyża”, jest stale blisko nich, nie mówiąc o innych aspektach tego, co robią, takich jak łamanie drugiego przykazania Dekalogu (Wj 20: 4-6).

Kto bardziej będzie odpowiadał na miłość Bożą? Człowiek pochłonięty sobą i swoimi wspaniałymi uczynkami, czy człowiek zapatrzony w Boga? Człowiek, który szuka Boga, może powiedzieć o sobie: Oz. 6:3 … poznawszy Pana starać się będziemy, abyśmy go więcej poznali...(BG) Pamiętajmy, co o Bogu powiedział prorok Izajasz: Iz 45:15 Prawdziwie Tyś Bogiem ukrytym, Boże Izraela, Zbawco!(BT) Dlatego człowiek wpatrzony w siebie i swoje dobre uczynki, nie znajdzie Boga, a Boga trzeba szukać (Mt 7:7).

Człowiek musi przyjść do Boga i stale poznawać Go. Przez Dzieło Zbawienia, dokonane przez Jezusa, powinien wziąć na siebie sprawiedliwość Bożą, wynikającą, nie ze swoich zasług, ale z zasług Chrystusa. Aby tego dokonać, wyznając swoje grzechy, musi znać Dekalog, Prawo Oskarżające. Bez znajomości Prawa Oskarżającego (Dekalogu), człowiek nie będzie umiał wyznać swoich grzechów. W ten sposób sprawiedliwość Chrystusa zostaje przypisana pokutującemu, wyznającemu swoje grzechy i wierzącemu grzesznikowi, który staje się członkiem rodziny Bożej, najpierw tu na ziemi, a po zmartwychwstaniu w Królestwie Niebieskim. To zbawienie jest dla wszystkich ludzi, każdy może z niego skorzystać. W tym miejscu realizuje się obietnica Boża, złożona Abrahamowi: Rdz 12:3… Przez ciebie będą otrzymywały błogosławieństwo ludy całej ziemi.(BT) W Chrystusie znikają podziały ludzi. Paweł pisze: Ga 3:28 Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie.(BT) Jest to dzisiaj bardzo ważne, gdy obecna władza dzieli ludzi na lepszych i gorszych, gdy odżywają hasła faszystowskie i rasistowskie, a wszędzie słyszy się mowę nienawiści. Nie zagubmy się w tym, nie dajmy się zwieść władcy tego świata (Ef 2:2), który ma wielką moc i możliwości, a co możemy widzieć na każdym kroku.

4.Sola fide (tylko wiarą).

Wiara w wielu elementach, ściśle związana jest z łaską Bożą. Bez wiary nie ma łaski. Tylko przez wiarę człowiek może się oczyścić z grzechów i uzyskać życie wieczne, o które powinni zabiegać ludzie wierzący (Mt 19:16).

Chrystus ustanowił nowe Prawo Usprawiedliwiające. Prawo Usprawiedliwiające, zapisane w księgach Starego Przymierza, było tylko zapowiedzią tego, co nastąpiło w Jezusie Chrystusie: Hbr 10:9 …Usuwa jedną [ofiarę], aby ustanowić inną.(BT) Ofiary ze zwierząt, nie miały mocy gładzenia grzechów: Hbr 10:4 Niemożliwe jest bowiem, aby krew cielców i kozłów usuwała grzechy.(BT) Zupełnie inaczej jest z ofiarą Jezusa: Hbr 10:14 Jedną bowiem ofiarą udoskonalił na wieki tych, którzy są uświęcani.(BT) Chrystus stał się pośrednikiem Nowego Przymierza: Hbr 9:15 I dlatego jest pośrednikiem Nowego Przymierza, ażeby przez śmierć, poniesioną dla odkupienia przestępstw, popełnionych za pierwszego przymierza, ci, którzy są wezwani do wiecznego dziedzictwa, dostąpili spełnienia obietnicy.(BT)

Człowiek może uzyskać zbawienie tylko przez wiarę w Dzieło Zbawienia, ustanowione przez Boga Ojca: Jud 1:25 jedynemu Bogu, Zbawcy naszemu przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, chwała, majestat, moc i władza przed wszystkimi wiekami i teraz, i na wszystkie wieki! Amen.(BT), a wykonane przez Jezusa Chrystusa: Jn 17:4 …wypełniłem dzieło, które Mi dałeś do wykonania.(BT). Tą drogą uzyskujemy usprawiedliwienie, „przez wiarę”: Rz 3:28 …człowiek osiąga usprawiedliwienie przez wiarę, niezależnie od pełnienia nakazów Prawa.(BT), a konsekwencją stanu bezgrzesznego jest zbawienie „dla każdego wierzącego”. Paweł pisze: Rz 1:16 Bo ja nie wstydzę się Ewangelii, jest bowiem ona mocą Bożą ku zbawieniu dla każdego wierzącego, najpierw dla Żyda, potem dla Greka.(BT) Każdy wierzący chrześcijanin po wyznaniu swych grzechów (1Jn 1:9), a tym samym usprawiedliwieniu się we krwi Jezusa, otrzymuje pieczęć Ducha Świętego: Ef 1:13 W Nim także i wy usłyszeliście słowo prawdy, Dobrą Nowinę o waszym zbawieniu. W Nim również uwierzyliście i zostaliście opatrzeni pieczęcią Ducha Świętego, który był obiecany.(BT)

Powinniśmy upodobnić się do Jezusa i stać się, tak jak On, dziećmi Bożymi: Rz 8:14-16 Albowiem wszyscy ci, których prowadzi Duch Boży, są synami Bożymi. Nie otrzymaliście przecież ducha niewoli, by się znowu pogrążyć w bojaźni, ale otrzymaliście ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: Abba, Ojcze! Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha, że jesteśmy dziećmi Bożymi.(BT) Tak jak Chrystus, który jest Synem Bożym.

List do Rzymian porusza podstawy biblijnej nauki o zbawieniu wyłącznie przez wiarę oraz istoty tego, co odkryła reformacja ponad 500 lat temu. Ale, jeżeli obowiązuje zasada, że zbawienie dokonuje się Sola FIDE, czyli „tylko wiarą”, to wniosek jest oczywisty, że do zbawienia Prawo, czyli Zakon, jest niepotrzebne. A jeżeli Prawo do zbawienia nie jest potrzebne, to znaczy, że w ogóle nie jest potrzebne. Apostoł Paweł, jakby przewidując takie myśli, pyta:Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? I zaraz odpowiada na to pytanie: Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rz 3,31). Odpowiedź ta jest jednoznaczna. Wiara nie unieważnia Prawa Bożego, w tym również Dekalogu. A jak to było w Starym Testamencie?

4.1.Abraham został usprawiedliwiony przez wiarę

Popatrzmy na Abrahama, który był uosobieniem świętości i cnoty, a jednak potrzebował łaski: 1 Moj. 15:6 Wtedy uwierzył Panu, a On poczytał mu to ku usprawiedliwieniu.(BW) Nie z powodu wspaniałych uczynków Abraham dostąpił usprawiedliwienia, ale dlatego, że uwierzył. Jeśli uczynki i przestrzeganie Prawa przez Abrahama nie były wystarczające, by usprawiedliwić go przed Bogiem, jaką nadzieję na zbawienie mógłby mieć ktokolwiek inny z ludzi? Jeśli takiemu człowiekowi jak Abraham, potrzebna była łaska, to wniosek jest prosty. Łaska potrzebna jest każdemu człowiekowi, który chce być zbawiony, a otrzymuje się ją tylko na podstawie wiary.

4.2.Czy wiara unieważnia Prawo?

Już pisałem o tym, że Paweł stwierdza z naciskiem (Rz 3:31), że wiara nie unieważnia prawa Bożego, głównie Dekalogu. Ale nawet ci, którzy przestrzegali Prawa, i to całego Prawa starotestamentowego, nigdy nie byli zbawieni z tego powodu. Prawo to określało, co jest dobre, a co złe. Dzięki znajomości tego Prawa, człowiek dowiadywał się, że postąpił źle i z powodu popełnionego grzechu, zasłużył na śmierć, bo „zapłatą za grzech jest śmierć” (Rz 6:23). Religia Starego Testamentu, podobnie jak i Nowego Testamentu, zawsze była religią łaski Bożej danej grzesznikom, tylko przez wiarę.

Dlatego Stary Testament, tak samo jak Nowy, uczy sprawiedliwości Bożej przez wiarę. Stąd wszelkie sugestie, iż wiara unieważnia Prawo, są błędne i Paweł tak jednoznacznie o tym mówi (Rz 3:31), że nie powinno być żadnych wątpliwości. A jednak są ludzie, którzy je mają. Nawet, gdy popatrzmy na Stary Testament, to okaże się, że w całym Starym Testamencie jest mowa o łasce.

4.3.Śmierć zastępcza.

Gdy popatrzmy na Stary Testament, to okaże się, że w całym Starym Testamencie jest mowa o łasce.

Służba świątynna przedstawia grzeszników, którzy dostępują usprawiedliwienia — nie przez własne uczynki, ale przez śmierć zastępczą. Jeżeli człowiek zgrzeszył, to jeżeli chciał się oczyścić, musiał przyprowadzić zwierzę ofiarne, zwierzę czyste i niewinne, symbolicznie włożyć na niego swoje grzechy i zabić je za swoje własne grzechy (Kpł 4:2-4), bo biblijna zasada mówi, że „zapłatą za grzech jest śmierć” (Rz 6:23). Zamiast grzesznika, ginęło niewinne zwierzę.

Jak inaczej można wyjaśnić to, że Dawid otrzymał przebaczenie po nikczemnym romansie z Batszebą? Prawo go tylko oskarżało, gdyż złamał przykazania Dekalogu. Nie uratowało go późniejsze przestrzeganie Prawa, ale to, że wyznał swoje grzechy i prosił o łaskę. Paweł wskazuje przywrócenie Bożej przychylności względem Dawida jako przykład usprawiedliwienia przez wiarę. Rz 4:6-7 zgodnie z pochwałą, jaką Dawid wypowiada o człowieku, którego Bóg usprawiedliwia niezależnie od uczynków: Błogosławieni ci, których nieprawości zostały odpuszczone i których grzechy zostały zakryte.(BT) Zwracam uwagę na tą wypowiedź: „nieprawości zostały odpuszczone”, człowiek został usprawiedliwiony, ale jego grzechy zostały tylko „zakryte”. Zgładzenie tych grzechów nastąpi dopiero przez śmierć Chrystusa.

W Dawidzie widzimy fundamentalną przemianę. Najpierw był człowiekiem, który nic sobie nie robił z Prawa Bożego, bez żadnego skrępowania realizował swoje żądze. Dopiero rozmowa z prorokiem Natanem, bezpośrednie zetknięcie się ze Słowem Bożym, spowodowało przemianę wewnętrzną Dawida, to, co Nowy Testament nazywa „nowonarodzeniem” (Jn 3:3). Dawid woła do Boga: Ps 51:12-14 Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste i odnów w mojej piersi ducha niezwyciężonego! Nie odrzucaj mnie od swego oblicza i nie odbieraj mi świętego ducha swego! Przywróć mi radość z Twojego zbawienia i wzmocnij mnie duchem ochoczym!(BT) Widać wyraźnie, że przebaczenie w tym wypadku, było aktem łaski Bożej.

Aby dostąpić łaski, nie możemy być niewolnikami grzechu. Musimy go porzucić. Jezus mówi: Jn 8:34 Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Każdy, kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu.(BT) Podobnie mówi Paweł: Rz 6:12 Niechże więc grzech nie króluje w waszym śmiertelnym ciele, poddając was swoim pożądliwościom.(BT) Musimy się wyzwolić z niewoli grzechu. Paweł mówi:Grzech nad wami panować nie będzie, bo nie jesteście pod zakonem, lecz pod łaską” (Rz 6,14). Aby grzech nad nami nie panował musimy wiedzieć, co to jest grzech, aby móc go wyznać i oczyścić się z niego. Dlatego Paweł mówi o Dekalogu: Rz 7:12 Prawo samo jest bezsprzecznie święte; i przykazanie jest święte, sprawiedliwe i dobre.(BT) Za nasze grzechy zapłacił Jezus, swoją śmiercią, aby wypełniła się biblijna zasada: „zapłatą za grzech jest śmierć”.

4.4.Dwa rodzaje Prawa Bożego.

Jeszcze raz chciałbym powrócić do tematu dwóch podstawowych Bożych Praw, opisanych w Biblii.

Musimy wiedzieć, że są dwa podstawowe rodzaje Prawa. Jedno Prawo mówi, co jest dobre, a co jest złe. Związane jest z zakazami i nakazami. Symbolem tego Prawa jest Dekalog. Czasami Prawo to nazywa się Prawem Moralnym. To Prawo czyni tylko i wyłącznie jedno: oskarża nas i jednocześnie skazuje na śmierć. Ponieważ wszyscy zgrzeszyli, to wszyscy zasłużyli na śmieć: Rz 5:12 Dlatego też jak przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli...(BT). Są ludzie, którzy twierdzą, że jeżeli to Prawo skazuje nas na śmierć, to jest to bardzo złe Prawo, którego zadaniem jest niszczenie człowieka. Jednak Paweł zdecydowanie temu zaprzecza: Rz 7:7… żadną miarą! Ale jedynie przez Prawo zdobyłem znajomość grzechu. Nie wiedziałbym bowiem, co to jest pożądanie, gdyby Prawo nie mówiło: Nie pożądaj.(BT) Gdyby istniało tylko to Prawo, człowiek byłby w beznadziejnej sytuacji. Nie byłoby dla niego żadnego ratunku.

I w tym miejscu pojawił się kochający nas Bóg Ojciec, który dał człowiekowi Prawo Usprawiedliwiające, przez śmierć zastępczą. W Starym Przymierzu, za grzechy popełnione przez człowieka, ginie niewinne zwierzę ofiarne, a w Nowym Przymierzu, ginie niewinny Jezus Chrystus. Problem był ten, że Prawo Usprawiedliwiające Starego Testamentu nie gładzi grzechów: Hbr 10:4 Niemożliwe jest bowiem, aby krew cielców i kozłów usuwała grzechy.(BT) Ale Prawo Usprawiedliwiające Starego Przymierza, usprawiedliwiało człowieka i było zapowiedzią lepszego Prawa: Hbr 9:10 Są to tylko przepisy tyczące się ciała, nałożone do czasu naprawy, a /polegają/ jedynie na pokarmach, napojach i różnych obmyciach.(BT) Doskonałym „barankiem ofiarnym” stał się dopiero Jezus Chrystus: Hbr 10:12złożywszy raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy, zasiadł po prawicy Boga,(BT) Dlatego zasiadł, bo wykonał do końca Dzieło Zbawienia. Jego przelana krew ma moc gładzenia wszystkich grzechów (Mt 26:27-28), również tych ze Starego Przymierza. Dlatego Paweł pisze: Rz 10:4kresem Prawa jest Chrystus, dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy.(BT) Paweł podkreśla to z naciskiem, że możemy „usprawiedliwić” się w Chrystusie. Jednocześnie wytyka Żydom, że zdawali sobie sprawę z tego, że krew zwierząt ofiarnych nie gładzi grzechów, dlatego szukali Prawa Usprawiedliwiającego: Rz 9:31-32 a Izrael, który zabiegał o Prawo usprawiedliwiające, do celu Prawa nie doszedł. Dlaczego? Ponieważ zabiegał o usprawiedliwienie nie z wiary, lecz - jakby to było możliwe - z uczynków. Potknęli się o kamień obrazy (BT) Nie chcieli uznać Chrystusa, stał się On dla nich „kamieniem obrazy”, o który się potknęli: Rz 10:3-4 Albowiem nie chcąc uznać, że usprawiedliwienie pochodzi od Boga, i uporczywie trzymając się własnej drogi usprawiedliwienia, nie poddali się usprawiedliwieniu pochodzącemu od Boga. A przecież kresem Prawa jest Chrystus, dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy.(BT)

Współczesne chrześcijaństwo też nie chce „uznać usprawiedliwienia pochodzącego od Boga”, z łaski przez wiarę, ale „uporczywie trzymają się własnej drogi usprawiedliwienia” przez spowiedź i wykonanie zadanej pokuty. Takie usprawiedliwienie nie jest ani za darmo, ani „z łaski przez wiarę”!

To Boże „usprawiedliwienie” Nowego Przymierza, było zapowiedziane już w Protoewangelii, na samym „początku”: Rdz 3:15 Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę.(BT) „Potomstwem”, które „zmiażdżyło głowę węża”, czyli szatana, był Jezus Chrystus. „Niewiastą” jest lud Boży, z którego wywodzi się Chrystus. „Protoewangelia, to zapowiedź tego, że przez Jezusa Chrystusa, pojawi się doskonałe, Boże Prawo Usprawiedliwiające, „dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy”. Do czasów Jezusa, szatan był władcą śmierci: Hbr 2:14 …aby przez śmierć pokonać tego, który dzierżył władzę nad śmiercią, to jest diabła,(BT) Każdy, kto umierał w stanie grzechu, należał do szatana, bo „zapłatą za grzech jest śmierć” i to śmierć wieczna. W Protoewangelii śmierć Chrystusa przedstawiona jest w symbolu „zmiażdżenia pięty” Jezusa. Ale tak naprawdę, zwycięstwo Chrystusa polegało na tym, że zwyciężył śmierć, że stał się pierwszym człowiekiem, który zmartwychwstał i dostąpił Bożej obietnicy, życia wiecznego. Stając się doskonałą ofiarą za grzechy, Jezus ustanowił Prawo Usprawiedliwiające Nowego Przymierza (Mt 26:27-28), „wypełnił Prawo” (Mt 5:17), uzupełnił je o Prawo Usprawiedliwiające. Dlatego Paweł pisze: Rz 10:4 …kresem Prawa jest Chrystus, dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy.(BT)

Jeżeli ktoś pojmie wielką prawdę, iż usprawiedliwienie jest darem Bożym, zupełnie niezapracowanym i niezasłużonym, wtedy w sposób naturalny będzie kierował swoją uwagę na miłość Boga, na Jego miłosierdzie, a nie na siebie, na to, jakim wspaniałym człowiekiem on jest! Tak było z Dawidem, który przerażony woła do Boga: Ps 51:3-5 Zmiłuj się nade mną, Boże, w swojej łaskawości, w ogromie swego miłosierdzia wymaż moją nieprawość! Obmyj mnie zupełnie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego! Uznaję bowiem moją nieprawość, a grzech mój jest zawsze przede mną.(BT) To jest wyznanie swojej winy. To na co zwraca uwagę ap. Jan: 1 Jn 1:9 Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości.(BT) Nasza uwaga powinna być skupiona na Bogu, który dokonał Dzieła Zbawienia człowieka, przez Chrystusa. To Jezus, nasze grzechy osobiście zaniósł na krzyż i tam one zostały przybite do krzyża: Kol 2:14 skreślił zapis dłużny obciążający nas nakazami. To właśnie, co było naszym przeciwnikiem, usunął z drogi, przygwoździwszy do krzyża (BT). Z tego powodu krzyż jest duchowo nieczysty. Niektórzy ten krzyż wieszają sobie w swoich domach, przez co, zło całego świata jest stale blisko nich. Innym problemem jest to, że czynienie takich wizerunków jak krzyż, jest łamaniem drugiego przykazania Dekalogu (Wj 20: 4-6).

Kto bardziej będzie odpowiadał na miłość Bożą, człowiek pochłonięty sobą i swoimi wspaniałymi uczynkami, czy człowiek zapatrzony w Boga? Człowiek powinien szukać Boga: Oz. 6:3 Dołóżmy starań, aby poznać Jahwe; Jego przyjście jest pewne jak świt poranka...(BT II). To samo powiedział Jezus, a w Jego słowach zawarta jest obietnica: Mt 7:7 Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam.(BT)

Pamiętajmy też o tym, co o Bogu powiedział prorok Izajasz: Iż 45:15 Prawdziwie Tyś Bogiem ukrytym, Boże Izraela, Zbawco!(BT) Dlatego człowiek wpatrzony w siebie i swoje dobre uczynki, nie znajdzie Boga, a Boga trzeba szukać, bo jest „Bogiem ukrytym”.

Człowiek musi przyjść do Boga i stale poznawać Go. Przez Dzieło Zbawienia, dokonane przez Jezusa, powinien wziąć na siebie sprawiedliwość Bożą, wynikającą nie ze swoich zasług, ale z zasług Chrystusa. Aby tego dokonać, musi wyznać swoje grzechy. Aby to zrobić, musi znać Dekalog i całe Prawo Oskarżające. W ten sposób sprawiedliwość Chrystusa zostaje przypisana pokutującemu, wyznającemu swoje grzechy i wierzącemu grzesznikowi, który staje się członkiem rodziny Bożej, najpierw tu na ziemi, a po zmartwychwstaniu w Królestwie Niebieskim. To zbawienie jest dla wszystkich ludzi, każdy może z niego skorzystać. W tym miejscu realizuje się obietnica Boża, złożona Abrahamowi: Rdz 12:3… Przez ciebie będą otrzymywały błogosławieństwo ludy całej ziemi.(BT) W Chrystusie znikają podziały ludzi. Paweł pisze: Ga 3:28 Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie.(BT) Jest to dzisiaj bardzo ważne, gdy obecna władza, uważająca się za chrześcijańską, dzieli ludzi na lepszych i gorszych, gdy odżywają hasła faszystowskie i rasistowskie, a wszędzie słyszy się mowę nienawiści, gdy chroni się to, co powszechnie uważane jest za złe (łapownictwo, pedofilia, nepotyzm). Nie zagubmy się w tym, nie dajmy się zwieść władcy tego świata (Ef 2:2), który ma wielką moc i możliwości, a co możemy widzieć na każdym kroku.

5.Soli Deo gloria

Zajmuję się tematami kontrowersyjnymi, związanymi z Biblią, często uważanymi za tak oczywiste, że szkoda marnować czas, aby się nimi zajmować. Tymczasem konsekwencje takiej postawy mogą być tragiczne. Dla wierzących chrześcijan, mogą oznaczać utratę zbawienia, podstawowego celu (Rz 6:5), do którego powinien dążyć każdy uczeń Chrystusa, czyli chrześcijan (Dz 11:26). Już w czasach apostolskich, w nauczaniu chrześcijańskim można było zaobserwować wpływ hellenizmu na interpretację Słowa Bożego, trwającą do dnia dzisiejszego, która czasami wręcz ośmiesza Boga, Chrystusa i Słowo Boże: Kol 2:4 Mówię o tym, by was nikt nie zwodził pozornym dowodzeniem.(BT) Jak widać, już Paweł pisał o tym. Również ten temat podnosili prorocy Starego Przymierza: Iz 56:1 Tak mówi Jahwe: "Zachowujcie prawo i przestrzegajcie sprawiedliwości…(BT II) Prawo i sprawiedliwość to atrybuty samego Boga (Ps 89:15). Byli wyznaczeni „stróże”, którzy mają pilnować tego prawa i sprawiedliwości, ale tego nie robią: Iz 56:10-11 Stróże jego — są wszyscy ślepi, niczego nie widzą. Oni wszyscy to nieme psy, niezdolne do szczekania; marzą sennie, wylegują się, lubią drzemać. Lecz te psy są żarłoczne, nienasycone! A są to pasterze niezdolni do zrozumienia. Wszyscy oni zwrócili się na własne drogi, każdy bez wyjątku szuka swego zysku. (BT II)

Jak widać nie są to nowe tematy i zawsze były związane z nauczaniem biblijnych tematów. Poniżej, chcę się zając tematem Pierwszego Przykazania Dekalogu, mówiącym o tym, że tylko Bóg Jahwe jest Bogiem. Jest to temat, z którym mają poważne problemy prawie wszyscy ludzie, uważający się za chrześcijan, a na który zwrócił uwagę Marcin Luter w haśle: Soli Deo Gloria.

Minęło pół tysiąca lat od wystąpienia Marcina Lutra, a w Polsce mało kto wie, co tak naprawdę Luter zrobił dla chrześcijaństwa. Główne jego zasługi, to ustanowienie pięciu podstawowych zasad protestantyzmu. Zostały one zapisane w języku łacińskim w formie haseł: Sola scriptura (tylko pismo), Sola gratia (tylko łaska), Solus Christus (tylko Chrystus), Sola fide (tylko wiarą), Soli Deo gloria (tylko Bogu chwała).

Chciałbym się zająć tym ostatnim tematem: Soli Deo gloria (tylko Bogu chwała). Są różne rodzaje chwały. Jezus mówi: Jn 5:44 Jak możecie uwierzyć, skoro od siebie wzajemnie odbieracie chwałę, a nie szukacie chwały, która pochodzi od samego Boga?(BT) Jest ludzka chwała, pożądana przez ludzi, o którą zabiegają wielcy tego świata. Jest również ludzka chwała, która pochodzi od Boga. Tą chwałę mają ludzie, którzy stali się dziećmi Bożymi: Rz 8:14 Albowiem wszyscy ci, których prowadzi Duch Boży, są synami Bożymi.(BT) Gdy będziemy podążać drogą, którą pokazał nam Chrystus (Mt 7:14), drogą trudną, niosąc swój krzyż (Mr 8:34), to staniemy się uczestnikami chwały, którą obiecał Bóg: Rzym. 8:18-21 … utrapienia teraźniejszego czasu nic nie znaczą w porównaniu z chwałą, która ma się nam objawić…  Gdyż stworzenie zostało poddane znikomości, nie z własnej woli, lecz z woli tego, który je poddał, w nadziei, Że i samo stworzenie będzie wyzwolone z niewoli skażenia ku chwalebnej wolności dzieci Bożych.(BW) Rz 8:29-30 Albowiem tych, których od wieków poznał, tych też przeznaczył na to, by się stali na wzór obrazu Jego Syna, aby On był pierworodnym między wielu braćmi. Tych zaś, których przeznaczył, tych też powołał, a których powołał - tych też usprawiedliwił, a których usprawiedliwił - tych też obdarzył chwałą.(BT) Tą chwałę posiada również szczególny człowiek (1Tm 2:5), Syn Boży Jezus Chrystus. Jednak chwała Jezusa Chrystusa jest trochę inna: Filip. 2:9-11 Dlatego też Bóg wielce go wywyższył i obdarzył go imieniem, które jest ponad wszelkie imię, Aby na imię Jezusa zginało się wszelkie kolano na niebie i na ziemi, i pod ziemią I aby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem, ku chwale Boga Ojca.(BW) Wielu chrześcijan uważa, że tekst ten nakazuje oddawanie boskiej czci i chwały, Jezusowi Chrystusowi. Ale pamiętajmy o tym, że imię Jezus znaczy: „Jahwe zbawia”, a „chwałę”  którą okazujemy Chrystusowi, powinna być „ku chwale Boga Ojca”. Nie ma ani jednego tekstu biblijnego, który nazywa Jezusa Bogiem. Ludzie pozmieniali zapis Słowa Bożego, aby uzyskać taki tekst. O niektórych takich przypadkach, będę pisał poniżej. Jeżeli będziemy oddawać boską cześć i chwałę Jezusowi Chrystusowi, to możemy utracić zbawienie, bo przykazanie Dekalogu mówi: Wj 20:2  Ja jestem Jahwe, twój Bóg, którym cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. (BT II) 2 Moj. 20:3 Nie będziesz miał innych bogów obok mnie.(BW) Jeżeli ktoś złamie jedno przykazanie Dekalogu, to tak jakby przekroczył wszystkie przykazania: Jk 2:10 Choćby ktoś przestrzegał całego Prawa, a przestąpiłby jedno tylko przykazanie, ponosi winę za wszystkie.(BT) Dlatego taki człowiek, mimo szczerego serca, może stracić zbawienie. Pamiętajmy również o tym, że „kult świętych” jest pogańskim kultem bogów mniejszych. Każdy „święty” ma wszystkie cechy pogańskich bóstw i tak jak oni, specjalizuje się w różnych dziedzinach. Potrafi „załatwić” przeróżne łaski u samego Boga. Również „Trójca Święta” w chrześcijaństwie nie istnieje. Jest to typowa pogańska nauka, wprowadzona do chrześcijaństwa przez biskupów egipskich, za pośrednictwem cesarza Konstantyna Wielkiego, na Soborze Nicejskim w 325 roku. Oczywiście jest Bóg Jahwe, jest Syn Boży Jezus Chrystus, jest Duch Święty, ale nie ma „Trójcy Świętej”! W Biblii ten termin nie pojawia się ani raz. W Apokalipsie Jana, pojawia się wizja nieba, w które te „Trzy Osoby Trójcy Świętej”, pojawiają się zdecydowanie osobno (Ap 1:4-5)

Dlatego jest Boża chwała i cześć, która należy się wyłącznie biblijnemu Bogu Jahwe: 1 Tm 1:17 A Królowi wieków nieśmiertelnemu, niewidzialnemu, Bogu samemu - cześć i chwała na wieki wieków! Amen.(BT) Chwałę tą można przekazywać przez Jezusa Chrystusa, który jest naszym jedynym pośrednikiem: 1 Tm 2:5 Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus (BT). O tej właśnie chwale będę mówił. A oto główne powody, dla których chwała ta należy się wyłącznie Bogu Jahwe.

5.1.Bóg Jahwe jest Stwórcą wszystkiego.

Bóg Jahwe, z nicości, stworzył wszystko: Rz 1:19-21 To bowiem, co o Bogu można poznać, jawne jest wśród nich, gdyż Bóg im to ujawnił. Albowiem od stworzenia świata niewidzialne Jego przymioty - wiekuista Jego potęga oraz bóstwo - stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła, tak że nie mogą się wymówić od winy. Ponieważ, choć Boga poznali, nie oddali Mu czci jako Bogu …(BT)  Współczesne chrześcijaństwo nie oddaje boskiej chwały i czci Bogu Jahwe! Jednak każdy myślący człowiek musi sobie zadać pytanie: skąd się to wszystko wzięło to, co nas otacza? Poganie najczęściej mówili, że niczego nie trzeba było stwarzać, bo to zawsze istniało. Dokładnie takie same poglądy głosiła nauka do czasów Einsteina. Dopiero wtedy, równania Einsteina sprowadziły brutalnie świat nauki na właściwe tory. Okazało się, że Wszechświat miał swój początek. Przez kilkadziesiąt lat, nauka broniła się przed tym. Powstawały przeróżne teorie, które starały się ominąć ten „początek”, od którego zaczyna się również Biblia (Rdz 1:1). Wszystkie po kolei padały. Dopiero, kilkadziesiąt lat później,  odkrycie , tak zwanego, promieniowania tła w 1965 roku, zmusiły cały świat nauki do przyjęcia tego, że świat ma swój „początek”. Ale to nie wszystko. Okazało się, że czas t=0 dla Wszechświata, czyli biblijny „początek” (Rdz 1:1), tworzy naukową osobliwość, w czasie której istniały zupełnie inne prawa, które są niepoznawalne dla świata nauki i nigdy nie będą poznane. Tymczasem, tysiące lat temu, w Pismach Świętych, można już było o tym przeczytać:

- Rdz 1:1 Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię.(BT) „Niebo i ziemia” tworzy to, co współcześnie określa się słowem „Wszechświat”.

- Iz 40:28 Czy nie wiesz tego? Czyś nie słyszał ? Jahwe to Bóg wieczny, Stwórca krańców ziemi. On się nie męczy ani nie nuży, Jego mądrość jest niezgłębiona. (BT II). Ta „mądrość” Boża, która stworzyła wszystko z niczego, dla człowieka „jest niezgłębiona”. Nie ma w tym żadnego przypadku, że nauka jest tu bezsilna,

- Rdz 1:11-26 rzekł: Niechaj ziemia wyda rośliny zielone... według swego gatunku…  Potem Bóg rzekł: Niechaj się zaroją wody od roju istot żywych, a ptactwo niechaj lata nad ziemią… Niechaj ziemia wyda istoty żywe różnego rodzaju… A wreszcie rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka …(BT) Powstanie życia na ziemi jest taką samą zagadką, dla nauki, jak t=0. Wprawdzie istnieje Teoria Darwina, ale posiada ona liczne białe plamy, których nikt nie potrafi wypełnić. Dlatego nie jest ona „teorią” tak, jak się ją nazywa, ale co najwyżej jest hipotezą, w której doświadczenie, będące fundamentem współczesnej nauki, wcale jej nie potwierdza.

Oczywiście, nauka nigdy nie przyjmie tego, że Wszechświat i życie na ziemi, zostały stworzone z niczego, za pomocą słowa Bożego: Hbr 11:3 słowem Boga światy zostały tak stworzone, iż to, co widzimy, powstało nie z rzeczy widzialnych. (BT)

Jednak na świecie działają z wielką mocą, siły antychrześcijańskie, które głoszą, że to nie Bóg Jahwe jest Stwórcą wszystkiego, ale Jezus Chrystus. Moc tych sił jest tak duża, że skutecznie udało im się zmienić przykazanie Dekalogu, jedynego tekstu w Biblii, napisanego „palcem Bożym”,  „na tablicach kamiennych (Wj 31:18), które jest tak zapisane: Wj 20:8-11 Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci twego Boga, Jahwe. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. Bo w sześciu dniach uczynił Jahwe niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Jahwe dzień szabatu i uznał go za święty. (BT II) Ten „święty i błogosławiony dzień” został usunięty z Dekalogu, a sabat, czy szabat, co jest jedno i to samo, stał się symbolem sił zła, kiedy to diabły i czarownice spotykają się na Łysej Górze. Święcenie sabatu, czyli zachowywanie tego przykazania Dekalogu, jest podstawową, biblijną formą oddawania chwały Bogu Jahwe, Stwórcy wszystkiego.

Sabat został zastąpiony święceniem niedzieli, pogańskiego dnia słońca. Wprawdzie Jezus zmartwychwstał w niedzielę, ale Biblia ani raz nie mówi tego wprost, że stało się to w niedzielę, czyli w pierwszy dzień tygodnia. Można się tylko tego domyślić na podstawie innych wersetów. Ale to nie wszystko. Okazało się, że w ramach synkretyzmu religijnego, zjawiska polegającego na przejmowaniu przez pogan innych religii, zmieniając tylko nazwy bogów i przystosowując wszystko do swoich potrzeb. W ten sposób pogański bóg słońca Mitra, został nazwany Jezusem Chrystusem, a wprowadzenie święcenia niedzieli, dnia słońca, nie jest przypadkowe. Także została przejęta cała pogańska liturgia, z modlitwami, pieśniami, strojami, budowlami, pogańskimi świętami i misteriami, na przykład Boże Narodzenie, w dniu zimowego przesilenia słonecznego. Aby to sobie ułatwić, usunięto prawie z całej Biblii, imię Boże Jahwe i zastąpiono je słowem „Pan”. Tym sposobem pogańskiego boga słońca uczyniono bogiem najwyższym i nazwano go Jezusem, a jego boską moc udowadnia się tekstami biblijnymi, a z tak zwanych świętych, uczyniono pogańskich bogów mniejszych. Zaczęto wprowadzać Jezusa tam, gdzie Go nigdy nie było. Na przykład uczyniono z Jezusa Logosa, czyli Słowo, pogańskie bóstwo mądrości, w Prologu Ewangelii Jana. Tym prostym zabiegiem uczyniono z Jezusa Boga, bo otrzymano jedyny tekst w Biblii, który nazywa Go wprost Bogiem: Jn 1:1…Bogiem było Słowo.(BT) oraz Stwórcę wszystkiego: Jn 1:3 Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało.(BT) W tekście oryginalnym wyraz „słowo” i zaimek osobowy, są napisane małą literą (Grecko-polski Nowy Testament, wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1994). Zaczęto wprowadzać „poprawki” do tekstu biblijnego, mówiącego o Jezusie: Jn 1:18 Boga nikt nigdy nie widział, Ten Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, /o Nim/ pouczył.(BT) Ten sam tekst w Biblii Gdańskiej brzmi: Jan. 1:18 Boga nikt nigdy nie widział: on jednorodzony syn, który jest w łonie ojcowskiem, ten nam opowiedział.(BG) Nikt nie widzi tego, że tekst ten w Biblii Tysiąclecia, pozbawiony jest sensu, a Jezus nie może być Bogiem, bo „Boga nikt nigdy nie widział”, a Jezusa widziało wiele osób.

Są też „chrześcijanie”, którzy nauczają, że Dekalogu wcale nie trzeba przestrzegać. Trzeba przestrzegać tylko te przykazania, które potwierdził Chrystus. Gdy się z nimi zacznie rozmawiać, to okazuje się, że przykazania jednak trzeba zachowywać, ale nie wszystkie. Nie trzeba zachowywać tylko przykazania o sabacie. Ludzie nic sobie z tego nie robią, że Jezus nauczał: Mar. 2:27 …Sabat jest ustanowiony dla człowieka...(BW). Również Jezus nauczał, że warunkiem wstępnym tego, żeby „otrzymać życie wieczne” jest: Mt 19:17

A jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykazania.(BT) W przykazaniach nic nie wolno zmieniać. Na to zwracał uwagę Jezus: Łk 16:17 Lecz łatwiej niebo i ziemia przeminą, niż żeby jedna kreska miała odpaść z Prawa.(BT) Ludzie czytają Biblię, ale takich rzeczy nie widzą.

Nie jest to coś nowego. Tak było również w czasach Starego Testamentu, w czasach Jezusa i obecnie. Jezus powołuje się na proroka starotestamentowego, mówiąc: Mt 13:14-15 Tak spełnia się na nich przepowiednia Izajasza: Słuchać będziecie, a nie zrozumiecie, patrzeć będziecie, a nie zobaczycie. Bo stwardniało serce tego ludu, ich uszy stępiały i oczy swe zamknęli, żeby oczami nie widzieli ani uszami nie słyszeli, ani swym sercem nie rozumieli: i nie nawrócili się, abym ich uzdrowił.(BT) Taka powszechna postawa ludzi, uważających się za chrześcijan, powoduje, że ludzie oddają boską cześć bóstwom pogańskim, Mitrze, którego nazywają Jezusem Chrystusem, Artemidzie Efeskiej, którą nazywają Marią, itd. Wcale im nie przeszkadza to, że w ogóle nie czczą biblijnego Boga Jahwe, nie oddają mu boskiej chwały i czci. Mamy tu do czynienia z pełną pozoracją.

Są wyjątki. Wielcy kompozytorzy, którzy byli protestantami, pisząc swoje utwory religijne, oznaczali je skrótem S.D.G., który oznacza Soli Deo Gloria, czyli Tylko Bogu Chwała. Inni próbują upodobnić się do nich. Organizuje się festiwale pod nazwą „Soli Deo”, jest Akademickie Stowarzyszenie Katolickie „Soli Deo”, wydawnictwa, chóry, szkoły, itp., pod nazwą „Soli Deo”. Ale nikt nie oddaje boskiej chwały Bogu Jahwe. Buduje się świątynie „chrześcijańskie” poświęcone przeróżnym świętym, ale nie ma żadnej świątyni Boga Jahwe, tak jak to było w czasach Starego Przymierza: Ps 118:26 Błogosławiony, który przybywa w imię Jahwe; błogosławimy wam z domu Jahwe. (BT II)

Kiedyś ukazała się figurka z trzema małpkami. Jedna miała zasłonięte rękami oczy, druga uszy, a trzecia buzię. Tak właśnie zachowuje się współczesne chrześcijaństwo: nic nie widzi, nic nie słyszy, nie chce o tym mówić!

5.2.Bóg Jahwe dał człowiekowi Prawo.

Bóg Jahwe stworzył człowieka, powiedział mu, co jest dobre, a co złe, ale człowiek zbuntował się, czego symbolem jest spożycie „zakazanego owocu” (Rdz 3:6). Została zerwana więź między Bogiem, a człowiekiem. Jednak Bóg nie zostawił człowieka. Złożył mu obietnicę, nazywaną Protoewangelią, a zapowiadającą Dzieło Zbawienia. Do węża, będącego biblijnym symbolem sił zła, powiedział: Rdz 3:15 Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę.(BT) Niewiasta symbolizuje Kościół, lud Boży, a jej potomstwo, to Jezus Chrystus, który dokona Dzieła Zbawienia: Dz 13:23 Z jego to potomstwa, stosownie do obietnicy, wyprowadził Bóg Izraelowi Zbawiciela Jezusa.(BT) Jezus zwyciężył, ale zapłacił za to swoją śmiercią („ty zmiażdżysz mu piętę”). O Jezusie czytamy: Hbr 2:14 …aby przez śmierć pokonać tego, który dzierżył władzę nad śmiercią, to jest diabła,(BT)

5.3.Bóg Jahwe zbawił człowieka, jest Zbawcą.

Jezus jest wykonawcą planu Bożego, zleconego Mu przez Boga Jahwe. W dniu swojej śmierci, modli się do Ojca: Jn 17:4 Ja Ciebie otoczyłem chwałą na ziemi przez to, że wypełniłem dzieło, które Mi dałeś do wykonania.(BT) Widzimy, że Jezus na ziemi „otoczył chwałą” Boga Jahwe, swojego Ojca duchowego, realizował zasadę: S.D.G., czyli Tylko Bogu Chwała. Jednak chcę zwrócić uwagę na słowa Chrystusa, które świadczą o tym, że to Bóg polecił Mu wykonanie tego zadania: „wypełniłem dzieło, które dałeś do wykonania”. To Bóg Ojciec z miłości do człowieka, poświęcił swojego Syna, aby każdy mógł być zbawiony: Jn 3:16 Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne.(BT) Dlatego Biblia mówi o dwóch Zbawicielach. Jednym jest Bóg Jahwe, który jest autorem planu zbawienia: Ps 24:5 Taki otrzyma błogosławieństwo od Jahwe i zapłatę od Boga, Zbawiciela swego. (BT II) Również w księgach Nowego Przymierza mamy taką informację: Judy 1:25 Jedynemu Bogu, Zbawicielowi naszemu przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, niech będzie chwała, uwielbienie, moc i władza przed wszystkimi wiekami i teraz, i po wszystkie wieki. Amen.(BW) 1 Tm 1:17 A Królowi wieków nieśmiertelnemu, niewidzialnemu, Bogu samemu - cześć i chwała na wieki wieków! Amen.(BT) Tylko Bogu Jahwe należy oddawać boską „cześć i chwałę”. A Jezus jest naszym arcykapłanem (Hbr 4:15), według wzoru Melchizedeka (Hbr 5:10). Jednym z podstawowych zadań arcykapłana było pośrednictwo między człowiekiem i Bogiem (1Tm 2:5). Jezus powinien być „pośrednikiem” i przekazywać boską cześć i chwałę, którą składamy Bogu Jahwe w modlitwach.

Jezus jest wykonawcą Bożego Planu zbawienia, zapowiedzianym już na „początku”, dlatego Biblia nazywa Go również Zbawicielem: Dz 5:31 Bóg wywyższył Go na prawicę swoją jako Władcę i Zbawiciela, aby dać Izraelowi nawrócenie i odpuszczenie grzechów.(BT) Aby wykonać ten plan, Jezus musiał „się zaprzeć samego siebie i ponieść swój krzyż”: Mr 8:34 …Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje!(BT) Dlatego Jezusowi też należy się chwała, za to, co uczynił. W dniu swojej śmierci, modlił się: Jn 17:5 A teraz Ty, Ojcze, otocz Mnie u siebie tą chwałą, którą miałem u Ciebie pierwej, zanim świat powstał.(BT) Ta chwała dla Chrystusa była przewidziana, przed rozpoczęciem Dzieła Stworzenia, „zanim świat powstał”. Dlatego Jezus, w dniu swojej śmierci,  nawiązuje do tej „chwały”.

Jednak Biblia nigdzie nie pisze, że ta chwała ma być boską chwałą. Jest ona tylko „odblaskiem chwały” Ojca: Hbr 1:3 Ten /Syn/, który jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty, podtrzymuje wszystko słowem swej potęgi, a dokonawszy oczyszczenia z grzechów, zasiadł po prawicy Majestatu na wysokościach.(BT) Jest to inna chwała, podobna do tej chwały, którą otrzyma każdy zbawiony człowiek: 1 Ptr 5:4-10 Kiedy zaś objawi się Najwyższy Pasterz, otrzymacie niewiędnący wieniec chwały… A Bóg wszelkiej łaski, Ten, który was powołał do wiecznej swojej chwały w Chrystusie, gdy trochę pocierpicie, sam was udoskonali, utwierdzi, umocni i ugruntuje.(BT) Każdy, kto zostanie zbawiony, też będzie „zwycięzcą” i też zasiądzie na tronie, tak jak Chrystus: Ap 3:21 Zwycięzcy dam zasiąść ze Mną na moim tronie, jak i Ja zwyciężyłem i zasiadłem z mym Ojcem na Jego tronie.(BT) Prawie każdy list zawiera konieczność oddawania chwały Bogu Jahwe i mówi o pośrednictwie Jezusa: Rz 16:27 Bogu, który jedynie jest mądry, przez Jezusa Chrystusa, niech będzie chwała na wieki wieków. Amen.(BT) Jednak współcześni chrześcijanie tego nie robią. Również modlą się: „święć się imię Twoje” (Mt 6:9), nigdy go nie wymawiając, często nie znając go wcale. Czysta pozoracja. Sytuacja całkowicie się zmienia, gdy chodzi o oddawanie chwały pogańskim bóstwom, ukrywającym się pod biblijnymi imionami: Jezusa, Marii, Piotra i Pawła, Józefa itd.

Dzisiaj, zasada ustanowiona przez Lutra: Soli Deo Gracja, czyli Tylko Bogu Chwała, staje się niezwykle aktualna. Ludzie poświęcają czasami całe swoje życie, aby służyć bogu, ale nie mają świadomości, że ten bóg może być pogańskim bogiem, występującym pod biblijnym imieniem. Ludzie nie znają zasad hermeneutyki biblijnej, mówiącej o tym, jak należy interpretować Biblię. Współcześni chrześcijanie interpretuję Słowo Boże tak, jak to kiedyś robili Grecy ze swoją literaturą religijną, z mitami. Każdy może je interpretować po swojemu i nie obowiązują tu żadne zasady. Wynikiem takiej postawy jest to, że istnieje tysiące różnych ugrupowań chrześcijańskich, każdy twierdzi, że opiera swą wiarę tylko na Biblii. Wraz z przyjęciem hellenistycznego podejścia do Biblii, skończyła się jedność w Kościele. Tymczasem: Ef 4:4-6 Jedno jest Ciało i jeden Duch, bo też zostaliście wezwani do jednej nadziei, jaką daje wasze powołanie. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który [jest i działa] ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich.(BT) Tylko powrót do nieskażonych wartości biblijnych może przywrócić jedność chrześcijaństwa, która istniała w czasach apostolskich. A podstawą tej jedności jest nauka, że istnieje tylko jeden Bóg, bóg Jahwe. Soli Deo Gloria!

Wykaz skrótów:

BT – Katolicka Biblia Tysiąclecia

BT II – Katolicka Biblia Tysiąclecia, wydanie drugie

BW- Biblia Warszawska

BG- Biblia Gdańska

Rdz (1Moj) – Księga Rodzaju lub Pierwsza Księga Mojżeszowa
Wj (2Moj) – Księga Wyjścia lub Druga Księga Mojżeszowa
Ps - Księga Psalmów
Iz - Księga Izajasza
Mt - Ewangelia wg Mateusza
Mr - Ewangelia wg Marka
Łk - Ewangelia wg Łukasza
Jn - Ewangelia wg Jana
Dz - Dzieje Apostolskie
Rz - List do Rzymian
1 Kor - Pierwszy List do Koryntian
2 Kor – Drugi List do Koryntian
Ga - List do Galacjan
Ef - List do Efezjan
Flp - List do Filipian
Kol - List do Kolosan
1 Tm - Pierwszy List do Tymoteusza
2 Tm - Drugi List do Tymoteusza
Hbr - List do Hebrajczyków lub List do Żydów
Jk - List Jakuba
1 Ptr - Pierwszy List Piotra
2 Ptr - Drugi List Piotra
Jud - List Judy
Ap - Objawienie św. Jana (Apokalipsa)

Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx – kolor cytatów biblijnych

Bibliografia załącznikowa:

Grecko-polski Nowy Testament, wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1994

 

Last Updated on Saturday, 06 June 2020 21:33
 
Copyright © 2024 Ezechiel. All Rights Reserved.
Joomla! is Free Software released under the GNU/GPL License.
 

Osób Online

We have 2 guests online